Örme Kumaş Nedir? Süprem Kumaş ve İki İplik Kumaş Nedir? Özellikleri Nelerdir?
Örme Kumaş Nedir?
Bu yazımızda önce örme kumaş nedir sorusuna cevap arayarak onu tanımlayacağız. Sonrasında örme kumaş çeşitlerinden iki tanesini daha yakından inceleyeceğiz. Böylece süprem kumaş ve iki iplik kumaş nedir sorularına da cevap bulacağız.
Hazırsanız başlayalım….
Yuvarlak örme makinesi ile örülen örme kumaş ve dokuma kumaş, giysi için en yaygın iki kumaş türüdür.
Örme kumaş nedir sorusunun cevap olarak özetle şunu söyleyebiliriz;
“Önce örülecek olan iplikler ilmek olarak hazırlanır. Bu işlem için yuvarlak örgü makinesi iğneleri ve gerekli olan örücü elemanlar kullanılır.
Boylamasına ya da yan yana dizilerek tasarlanan bu elemanların bu işlemleri sonucunda kumaş üretilmiş olur. Örülmüş olarak hazırlanan bu ürün de örme kumaş olarak adlandırılır.”
Günlük giyimde kullanılan en yaygın kumaş türlerinden biri örme kumaştır.
Örme Kumaş Nedir? Çeşitleri Nelerdir?
Örme kumaşları yuvarlak ve çözgülü örme kumaşlar olmak üzere 2 ana gruba ayrıldığına dikkat etmek önemlidir. Bu kumaşların her ikisi de birbirine dokunan ipliklerden yapılırken, görünümlerinde bazı küçük farklılıklar vardır.
Örme makinası ile üretilen örme kumaş terimi aslında hepsi farklı şekilde oluşan üç alt kumaş türünü içeren geniş bir terimdir. Örme kumaş üretebileceğiniz yuvarlak örme makinaları hakkında bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
1. Yuvarlak Örme Kumaş Nedir?
Örme kumaşların üretim yöntemi hakkında fikir edinmek için el örgüsü kazakları düşünün. El örgüsü kazak malzemenin kendi etrafına iplik veya iplikler örülerek yapılır.
Bu nedenle, yuvarlak örgülü bir kumaşa baktığınızda, kumaşın örgü deseninin çok belirgin bir V şekli vardır.
Yuvarlak örgü kumaş, günlük hayatınızda göreceğiniz en yaygın örme kumaş türüdür. Örgü makinaları ile yapılır ve çözgülü örgü kumaş kadar sağlam değildir. Kumaşın sökülmesi daha kolaydır ve yuvarlak örgü kumaşta delik varsa, deliğin daha kısa sürede büyümesi daha kolaydır.
Bununla birlikte, yuvarlak örgü kumaşlar, elastik malzemeler kullanılmadığında en kolay gerilen örme kumaştır.
2. Çözgülü Örme Kumaş Nedir?
Çözgülü örme kumaş da kendi etrafında iplik veya iplikler dokunarak yapılır. Ancak çözgülü örme kumaş türünde desen biraz daha karmaşıktır. İplerin V şekli o kadar belirgin değildir, ancak desenler de çizgiler gibidir.
Çözgülü örgüler, birçok ipliğin aynı anda örülmesiyle yapıldığı için yuvarlak örgülerinden çok daha hızlı ve daha büyük miktarlarda üretilir. Çözgü örgüler, yuvarlak örgü kumaşlara göre daha güçlüdür.
Buradan istediğiniz kumaşı örebileceğiniz yuvarlak örgü makinesi fiyatları hakkında bilgiye ulaşabilirsiniz.
3. Düz Örme Kumaş Nedir?
Düz örgü kumaşın temel fikri yuvarlak örme kumaşa benzer. Ancak düz örgülerin uzunluğu ve genişliği sınırlıdır. Bu nedenle düz örgüler genellikle yakalar, manşetler, paçalar, çoraplar ve eldivenler için kullanılır.
Örme Kumaş Nedir? Özellikleri Nelerdir?
Esnektir, yumuşaktır ve nefes alabilir.
Normalde, örgü kumaşları oluşturan iplik ilmekleri arasındaki boşluklar mevcuttur. Bu sebeple dokuma kumaşlara kıyasla nispeten elastik, yumuşak ve nefes alabilirdirler.
Bu nedenle bu kumaşlar cilt çevresinde sıkı giyilen giysiler için daha uygundur. Öte yandan, dokumalar daha çok ceketler gibi dış katman giysilerde bulunur. Bununla birlikte, hava ağ kumaşı gibi nispeten sert olmaları için oldukça sıkı yapılan örgüler de vardır.
Çekmeye Karşı Duyarlıdır.
Bu kumaş türü küçülür mü? Çekmeye duyarlı mı?
Aslında asıl sorun kullanılan malzemelerin kalitesi ve ipliklerin nasıl birbirine örüldüğüne bağlıdır. Örneğin, pamuk gibi doğal lifler, polyester liflere göre çok daha fazla çekebilir.
Bu kumaşlarda örgüler arasında iplikler arasında çok fazla boşluk vardır. Bu nedenledir ki dokuma kumaşlara kıyasla çekmeye daha yatkındırlar.
Örme Kumaş Nedir? Kullanım Alanları Nelerdir?
Yuvarlak örme makinesi çalışma prensibine göre iğnelerin hareketini ve ipliklerdeki gerginliği kontrol edebilirsiniz. Böylelikle çok farklı kompozisyonlarda örgüler üretebilirsiniz.
Bu kumaşlar nerede kullanılır?
Aşağıda, farklı kumaş çeşitlerinin bir listesi ve bunların bileşimlerinin diğerlerinden nasıl farklı olduğu yer almaktadır. Ek olarak, her kumaş çeşidi, bazı yaygın giyim uygulamaları ile sunulur.
Not: Bir kumaşın birçok adı olabilir. Doğru ya da yanlış yoktur. Aşağıda listelenen uygulamalar sadece örnektir. Kumaşların belirli uygulamalar için kullanılması gerekmez. Tasarımınıza uyduğu sürece uygundur.
A) Süprem Örme Kumaş Nedir?
Süprem ne demek sorusuna cevap olarak, pamuk veya pamuk ağırlıklı karışım ipliklerle örülen tek katlı örme kumaşa verilen isimdir diyebiliriz. Genel olarak süprem kumaş 100-130 gr/m² aralığında, düşük gramajlı olarak, tek plaka yuvarlak örme makinasında üretilir. Süprem örme makinası ile üretilen süprem kumaşın üretim aşamasında tek iğne yatağında tek iğne grubu kullanılır.
Ön yüzü düz ilmek yapısında olan süprem kumaşın arka yüzü ise ters ilmek yapısındadır. Tek katlı ipliklerden üretildiği gibi süprem kumaş çift katlı ipliklerle de üretilebilir. Genellikle çift katlı ipliklerle yüksek gramajlı olarak üretilen süprem kumaşa ağır süprem kumaş olarak adlandırılır.
Piyasada 30/2 süprem kumaş, double jarse süprem kumaş, çift süprem kumaş gibi farklı çeşitleri üretilir. Likralı elastik, melanj olarak anılan süprem kumaş çeşitleri de vardır.
Süprem kumaşın ön ve arka yüzlerinin dokuları farklıdır. Düz, düzgün bir dokuya sahip olan taraf genellikle ön olarak adlandırılır. Süprem kumaş genellikle daha ince ve daha yumuşaktır.
Süprem Kumaş Özellikleri Nelerdir?
Süprem kumaşı diğerlerinden ayıran en önemli özelliği dengesiz örgü olarak adlandırılan bir yapıya sahip olmasıdır. Bu dengesiz yapının sebebi de ilmeklerin serbest kaldıklarında doğrusal hale geçmeye çalışmalarıdır. Aslında bütün örme kumaşlar gibi süprem kumaş da üç boyutlu bir yapıya sahiptir.
Süprem Kumaş Genel Özellikleri
- Birim alanda ipliğin en az harcandığı bir örgü çeşididir.
- İnceden sık yapıya kadar çok çeşitlilik gösterir.
- Dikilirken yırtılma olmaması için çok ince uçlu iğneler kullanılmalıdır.
- Bir tarafında düz, diğer tarafında ise yalnızca ters ilmekler görülür.
- Süprem kumaşın ön ve arka yüzleri farklı görünür.
- Aynı ipliklerle örüldüklerinde diğer kumaşlardan daha geniştir.
- Daha az desen uygulanabilir.
- Bunla birlikte jakar tekniğiyle renkli desenler oluşturulabilir.
- Aynı zamanda iğne ve çelik dizilişlerini değiştirerek farklı desenler üretilebilir.
- Enine çizgiler gibi renkli desenler de uygulanabilir.
- Tüp şeklinde üretilirler, kesilerek açık en şeklinde de kullanılabilir.
- Enine ve boyuna yaklaşık olarak aynı oranda esner.
- İnterlok kumaş ve ribana kumaşlara göre daha geniş enler elde edilebilir.
- Esneme oranı haraşo, ribana ve interlok gibi örme kumaşlara göre daha düşüktür.
- Kesildiklerinde kıvrılmalar meydan gelir.
Düz Süprem Örme Kumaş Nedir?
Çoğu T-shirt, üst ve iç çamaşırı için kullanılır.
Lakost Örme Kumaş Nedir?
Rahat polo tişörtler için kullanılır.
Kaşkorse Örme Kumaş Nedir?
Kaşkorse kumaş üretiminde, çift plakalı ribana örme makinalarındaki iğne yataklarındaki üç iğneden birisi iptal edilir. Kaşkorse ribana kumaş, enine uzama özelliği ile ribana örgüsü olarak da anılan RR örgü ile örülür. Esneme özelliği ve rahatlığından kadın iç ve dış giyim olmak üzere günlük kıyafetlerde sıkça kullanılır. Ayrıca, mikrofiber bez yapımında kullanılan kaşkorse ribana kumaş, ısıya dayanıklılığı ile itfaiyeciler tarafından da tercih ediliyor. Yine kumaşın enine esneyebilmesinin önemli olduğu bant, kenar, kazak, kemer ve birçok giyim ürünlerinde kullanılır.
Bebe giyim ve sonbahar / kış giysileri için uygundur. Suni ve elastik malzemeler kullanıldığında, bu tür örgü, pantolonlar için son derece elastik bir kumaş olabilir.
B) İnterlok Örme Kumaş Nedir?
İnterlok adını İngilizceki “İnterlock” kelimesinden almaktadır. “İnterlock” kelimesinin dilimizdeki bir karşılığı da “kilitlemek” anlamıdır. Bu karşılık da interlok örme kumaşın ne kadar sık bir yapısı olduğunu tam olarak anlatıyor.
İnterlok Örme Kumaş Nedir?
Peki interlok kumaş nedir sorusunun ilk aşaması interlok adının nereden geldiğini öğrendik. Şimdi de interlok kumaş nedir sorusunun ikinci kısmı interlok kumaş özelliklerini ve nasıl üretildiğini inceleyelim.
İnterlok kumaş, esasen, her iki tarafın da düz, düzgün bir dokuya sahip olması için birbirine örülmüş iki tabaka süprem kumaştır.
Düz İnterlok Kumaş:
Pike Çift Örme Kumaş Nedir?
Her iki taraf gerçekten pike tarzı jarse kumaş olabilir.
Pike kumaş nispeten kalın olduğundan, bu kumaşla yapılan pololar biraz daha serttir.
Ribana Kumaş Çeşitleri:
Ribana kumaş çeşitleri yakalar, manşetler ve kıvrımlar yapımında düzenli olarak kullanılır. Ancak nispeten hassas RIB kumaşı da büyük giyim eşyalarının yapımında kullanılır.
Ağ Örme Kumaş Nedir?
Bu kumaş genellikle spor giyimde bulunur. Çünkü bu kumaştaki küçük delikler iyi havalandırma sağlar. Ağ kumaşı yapısı için çeşitli tasarımlar mevcuttur.
Dalgıç/Scuba Örme Kumaş Nedir?
Tipik olarak, bu kumaş iki kumaş tabakası arasında nispeten sert bir mono-filament kumaş tabakasına sahiptir. Bu, iki dış katman arasında bir köpük tabakası varmış gibi hissettirir. Genellikle sütyen veya spor sütyeninde kullanılır. Ayrıca, bazı scuba kumaşları iç katman için sadece normal bir iplik kullanır.
Tek filamanlı hava ağları kadar kalın değillerdir. Ancak nispeten sert oldukları için son birkaç yılda yeni bir trend haline geldiler.
Roma Örme Kumaş Nedir?
Pek çok adı vardır; “pont de roma”, “ponte roma”, “ponte di roma”, “punto di rome”.
Nispeten yoğun, ama aynı zamanda hafif elastik bir kumaş türüdür. Güzel şekli tuttuğu için genellikle elbise, pantolon ve takım elbise yapımında kullanılır.
C)Jakarlı Örme Kumaş Nedir?
Jakar adı kumaş üretim tezgâhını ilk makineye dönüştüren kişi Joseph-Marie Jacquard’ dan geliyor. Jakarlı kumaş da bu tezgâh üzerinde keten, ipek, pamuk ipliklerle desenli olarak üretilen bir kumaş türüdür.
Jakarlı Kumaş Özellikleri
Jakarlı kumaş üretimi için kullanılan jakarlı yuvarlak örme makinaları hem tekli hem de çift jakarlı olarak ikiye ayrılır. Bunun nedeni, tekli ve çiftli jarse kumaşla aynıdır. Jakar kumaş için örgü desenleri normalde bilgisayar tarafından yapılır. Bu nedenle nasıl yapıldığına dair çok fazla farklılık vardır.
Jakarlı kumaş spor giyim, mayo ve moda kıyafetlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır.
D) Havlu Kumaş / Polar – Üç İplik - İki İplik Kumaş Nedir?
Havlu kumaşın ön yüzü düz kumaş, arka yüzü ise iplik ilmeklidir. Havlu kumaşının ipliklerini bölerseniz ve ince bir şekilde fırçalarsanız, polar üç iplik kumaşı elde edebilirsiniz. Peki iki iplik kumaş nedir?
İki İplik Kumaş Nedir?
İki iplik kumaş nedir sorusuna alacağınız cevap soruyu nerede, kime sorduğunuza göre değişiklik gösterebilir. Tekstil sektöründeki teknik jargonunun hâkim olduğu yerde iki iplik kumaş nedir diye sorduğunuzu düşünün. İki iplik kumaş nedir sorunuza burada alacağınız cevap, muhtemelen “astar örgülü kumaş” olacaktır.
Tekstil piyasasında iki iplik kumaş nedir diye sorduğunuzda ise alacağınız cevap biraz farklı olacaktır. İki iplik kumaş nedir sorusuna “aynı iğneye iki farklı ipliğin verilmesi ile oluşan kumaş” cevabı alabilirsiniz. Bu iki faklı iplik de zemin ipliği ve astar ipliği olarak anılır.
Biz de bu yazımızda iki iplik kumaş nedir sorusuna cevap olarak bu piyasa tanımını kullanacağız.
İki İplik Kumaş Nedir? Nasıl Elde Edilir?
İki iplik kumaş nedir tanımladığımıza göre şimdi de nasıl elde üretildiğine bakalım. İki iplik kumaş tek plakalı yuvarlak örme makinesi ile üretilir. İşlem için yuvarlak örme makinesindeki ilmek-askı-atlama elemanları kullanılır.
Astar ipliği olarak kullanılan iplik, şardonlanmaya müsait kalın ve hacimlidir. Bu kalınlık da zemin iğliğinin iki katı olması uygun olarak görür. Dışarıdan bakıldığında penye gibi algılansa da özellikleri penyeden çok farklıdır.
Rahat, uzun ömürlü ve her bütçeye uygun olmaları sebebiyle çok kullanılan bir kumaştır. Dünya genelinde kullanımı da özellikle 90’lı yıllardan sonra hızla artmıştır. Farklı numaralarda veya özelliklerde iplikler kullanılarak örme kumaşın ön ve arka yüzeylerinde farklı görünümler elde edilebilir.
Örme kumaşın arka yüzeyi şardonlamaya müsait atlamalardan oluşur. İki iplik örgülerde atlamalardan dolayı kumaşın bir yüzeyinde atlamalar gözükürken diğer yüzeyi ise süprem kumaş görünümündedir.
İki İplik Kumaş Nedir? Özellikleri Nelerdir?
- Kumaşın ön ve arka yüzleri birbirinden oldukça farklıdır.
- Ön yüzü süprem görünümünde iken arka yüzü ise nispeten kalın örme kumaş görünümündedir. Yine arka yüzde atlamalı iplikler göze çarpar.
- Diğer tek katlı örme kumaşlara nazaran iki iplik kumaşın gramajı daha fazladır.
- Likralı olduğunda esnekliği fazladır, ayrıca leke tutma özelliği vardır.
- Polyester ipliklerle üretildiği gibi viskon ve pamuk iplikleriyle imal edilen çeşitleri de mevcuttur.
- Elde ya da makinede yıkanabileceği gibi kuru temizlemeye de verilebilir.
- İki iplik kumaş sıcak tutan bir kumaş türüdür.
İki İplik Kumaş Nedir? Nerelerde Kullanılır?
İki iplik kumaş, genellikle günlük giyimde ve gecelik spor giyimlerde tercih edilir. Ayrıca bebek dış kıyafetlerinde de çokça tercih edilmektedir. Örnek olarak eşofman, kapşonlu hırka ve sweat tişört üretiminde kullanılır iki iplik kumaş.
Son zamanlarda mevsimlik tesettür kıyafet ve yelek gibi ürünlerde de kullanılmaya başlandı. Kalın kumaş olduğu için yazlık olarak kullanılamaz baharlık kıyafetlerde tercih edilir. Sıcak tutmasından dolayı serin havalar için tasarlanan mevsimlik kıyafetlerde ve kışlık kıyafetlerde tercih edilir.
İki İplik Kumaş Nedir? Çeşitleri Nelerdir?
Kullanılan ipliklere ait kalınlıkların değişmesiyle çok farklı çeşit oluşur. Bazıları pelüş olarak kullanılırken bazıları içi havlu kumaş olabilir;
- Likralı İki İplik
- Baskılı Likralı İki İplik
- Baskılı İki İplik
- Grimelanj Full Likralı İki İplik
- Grimelanj İki İplik
- Grimelanj Likralı İki İplik
- Penye İki İplik
- Pamuk Polyester Full Likralı İki İplik
Şardonlu İki İplik Kumaş Nedir ve Çeşitleri Nelerdir?
Şardonlu iki iplik kumaş, RL makinelerde iğne ve kilit şeklinde üretilir. Kompozit bir tür olan şordonlu iki iplik kumaşın özelliği astar ipliğin tiftiklendirilip, havlu görünümüne ulaşmasıdır. Şardonlu iki iplik kumaş, pelüş oyuncak yapımında ve battaniye üretiminde kullanılır.
Pike İki İplik Kumaş Nedir?
Merseriyeze benzerlik gösteren bu kumaşın gevrek bir yapısı vardır. Dikimi kolay olan kumaş, abiye giyimde ve ev mobilyalarında sıklıkla kullanılır. Tek, çift ya da üçlü olarak üretilebilen bu kumaş kendini salar. Yani genişleme özelliğine sahiptir.
Denye İki İplik Kumaş Nedir?
Denye kumaş, elyaf ve filament miktarının ölçümü için üretilir. 50 denye, 600 denye olarak adlandırılan bu kumaş belirli sayılarla birbirlerinden ayırt edilirler. Kumaşın şekline, inceliğine göre bu değerler değişir.
Mesela sırt çantasının aşınma oranı yüksek olduğu için düşük denyeli olur.
Denim İki İplik Kumaş Nedir?
Giyimde insanların ilk tercihlerinden biri denim kumaşlardır. Bunun sebebi de kumaşın uzun ömürlü ve ağır yapısıdır. İlk keşfedildiği 18.yy’dan beri kullanılmaktadır.
Fitilli yapıları kumaş düzeyinde baskındır.
Böylece iki iplik kumaş nedir sorusunu da cevaplamış olduk. Bir başka yazımızda görüşmek üzere…
SONRAKİ YAZI
Dar Pus Örme Makinasındaki Pus Nedir?